Sociaal ondernemerschap voor mantelzorg

Ben ik een mantelzorger? Dat wist ik niet!
Ervaring leert dat veel mensen nog geen weet hebben van het begrip mantelzorger, terwijl ze deze taken onbewust al jaren vervullen. Dat betekent ook dat ze niet de noodzakelijke informatie en ondersteuning krijgen, terwijl ze daar wel recht op hebben. De zware druk op de schouders van de mantelzorger kan zonder hulp uitmonden in ziekte, burn-out, isolement, schulden, depressie of andere vormen van uitval met alle gevolgen van dien. 

Sociaal ondernemerschap voor complexe vraagstukken zoals mantelzorg
Sociaal ondernemerschap biedt de mogelijkheid om de problemen van mantelzorgers op innovatieve wijze aan te pakken. Dit blikt onder meer uit een sociaal ondernemerschap traject van de Stadsgarage. Van januari 2019 tot oktober 2019 heeft de Stadsgarage 20 sociaal ondernemers in spé begeleid in het opzetten van een onderneming. Ook bestaande sociale ondernemingen deden mee. Onderwerpen die voorbij kwamen zijn: eenzaamheid bestrijding, gezond eten en mantelzorg. Uiteindelijk zijn 3 nieuwe sociale ondernemingen ontstaan: Het Regenboog loket, Get Karma en Regie op Dementie en 3 bestaande ondernemingen geholpen Appel van Opa, Studio Manon Juliette met haar product De Dude en Draadkracht. 

Sociaal ondernemerschap de sleutel voor een gezonde leefbare wijk
In de wijken komen verschillende sociaal maatschappelijk vraagstukken aan het licht en ontstaan er initiatieven om deze aan te pakken. De ervaring leert dat veel van deze initiatieven geen duurzame oplossing bieden omdat ze niet volhoudbaar blijken. Ze stoppen omdat de subsidie eindigt, vrijwilligers verhuizen, een vaste baan vinden of om andere redenen stoppen. Sociaal ondernemerschap biedt wel continuïteit. Het levert oplossingen voor het maatschappelijke probleem mantelzorg waar een verdienmodel onder ligt. Dat levert nieuwe dienstverlening en werkgelegenheid op en maakt het financieel beter volhoudbaar. Zo kan de langdurige impact in de wijk ontstaan die nodig is. Door het succesvol geteste sociale ondernemerschap traject van de Stadsgarage naar de wijk te brengen kunnen we sociaal ondernemerschap van bewoners en welzijnsorganisaties ontwikkelen voor voorzieningen, werk en innovatie in de wijk. 

Eén van de vraagstukken dat veel aandacht behoeft is Mantelzorg en dat blijkt wel uit de landelijke cijfers.  

Mantelzorg in cijfers
Mantelzorg is een complex vraagstuk met een enorme invloed op de persoonlijke leefwereld van alle betrokkenen. Het gaat hierbij om grote aantallen betrokkenen, waarbij zware en overbelasting veelvuldig voorkomt. Onderstaande cijfers gelden voor Nederland*: 

• 1 op de 3 Nederlanders (16+) gaven in 2016 mantelzorg (circa 4,4 miljoen mantelzorgers); 
• 3.865.000 mantelzorgers geven langer dan 3 maanden hulp (langdurig);
• 865.000 mantelzorgers geven meer dan 8 uur per week hulp (intensief); 
• 750.000 mantelzorgers geven zowel langdurig als intensief hulp; 
• 380.000 van de mantelzorgers voelt zich zwaarbelast; 
• 1 op 4 mantelzorgers beschouwt zichzelf als mantelzorger; 
• 1 op de 3 mantelzorgers is niet op de hoogte van mantelzorgondersteuning; 
• 1 op de 10 mantelzorgers heeft behoefte aan respijtzorg, maar krijgt het niet; 
• Ongeveer 5 van de 6 mantelzorgers genieten van de leuke momenten van het zorgen; 
• 5 op de 6 mantelzorgers tussen 18 en 65 jaar heeft betaald werk; 
• 1 op de 4 werknemers combineert betaald werk met mantelzorg; 
• 1 op de 20 werknemers combineert betaald werk met minstens 8 uur mantelzorg per week (ongeveer 400.000 werknemers); 
• 12% van de kinderen en jongeren tussen 5-24 jaar groeit op met een chronisch ziek gezinslid (450.000 jonge mantelzorgers).

Onderzoek van Movisie2 laat zien dat tien procent van alle mantelzorgers (ruim 4 miljoen) is zwaar overbelast. Toch maakt een groot deel hiervan geen gebruik van ondersteuning, ook al hebben zij hier wel behoefte aan. Dat komt grotendeels door onbekendheid, aannames, maar ook door een gebrek aan diversiteit in ondersteuning.